Met een diverse groep Leidenaren gaan Sara Vrugt en Nina Mathijsen in de zomer van 2022 Leids traditioneel ‘Saai’ maken: een lichte, geweven wollen stof. Drie maanden lang reizen ze met een mobiel atelier door het Singelpark in Leiden. Tijdens de tocht worden alle stappen in het productieproces samen met de deelnemers uitgevoerd. Alle materialen en gereedschappen zijn van lokale herkomst en zo oorspronkelijk mogelijk.
Kijk voor meer info op www.vankadetotzelfkant.nl
De 16e en 17e-eeuwse migranten en vluchtelingen die in Leiden in de textielnijverheid werkten waren de ZZP’ers van hun tijd. Zij gaven de Leidse economie een impuls en brachten vernieuwing. Bijvoorbeeld door het Saai te introduceren, dat lichter was dan het Leids laken. Arbeidsmigranten werden doelbewust aangetrokken en verwelkomd. Hoe anders wordt er nu tegen arbeidsmigratie aangekeken.
Van Kade tot Zelfkant legt verbindingen met de lokale geschiedenis. De vele stappen in de textielindustrie die gezet moesten worden om tot een eindproduct te komen, maken de kunstenaars in het Singel–park opnieuw zichtbaar. Van het scheren van de schapen tot het twijnen van de wol, van het weven van de stof tot het keuren ervan. Bepaalde onderdelen van het productieproces vonden op specifieke locaties plaats. Met het mobiele atelier zoeken zij die locaties binnen het Singelpark opnieuw op.
Dit participatieproject toont ook de sociale en maatschappelijke ongelijkheid waar de werknemers vroeger mee te maken hadden. Arbeiders werden bijvoorbeeld beboet als er fouten werden ontdekt in de stoffen. De Lakenhal is gebouwd met de opbrengsten van deze boetes. Door met deelnemers op dit onderwerp te reflecteren leggen de kunstenaars verbanden tussen toen en nu. Want ook nu is de wereldwijde textielindustrie er een van ongelijkheid en sociale misstanden.
Sara Vrugt heeft grootschalige participatieprojecten op haar naam staan waarbij ze met textiel en mode actuele maatschappelijke thema’s zichtbaar en bespreekbaar maakte. In haar werk als visueel ontwerper heeft Nina Mathijsen zich langdurig verbonden aan onder andere de Vakbond van Schoonmakers. Dit waren multidisciplinaire, activistische campagnes voor en met deze beroepsgroep.
De kunstenaars willen het Saai met een zo breed mogelijke afspiegeling van de Leidse bevolking gaan maken. Zij zullen mensen actief en via organisaties gaan werven. Het volledige proces van Van kade tot zelfkant wordt uitvoerig gedocumenteerd en na afloop in Museum De Lakenhal gepresenteerd in het najaar van 2022.
Tekst: Véronique Hoedemakers
